Vandaag is er voor de tweede dag op rij geen elektriciteit. En als je dan van plan was om dingen uit te werken op je computer, kun je dat dus mooi vergeten. En hoe moet je dan je tijd gaan besteden? Nou, heel simpel, je schrijft je blog ouderwets uit op papier! En dan typ ik ‘m later wel over. Wil je naar Afrika, wees dan flexibel, net als de mensen hier.

Vandaag zit ik op helft van mijn reis! En ik ben al ver gevorderd met mijn onderzoek. Ook mijn eerste lessen seksuele voorlichting heb ik gegeven. Gelukkig wil Mary ze van me overnemen als ik vertrek, anders zouden niet alle klassen aan de beurt komen. Ook heb ik mijn eerste klamboes gekocht! Het is een beetje kijken welke maten goed zijn voor hier, omdat de kinderen slapen in stapelbedden van soms wel drie hoog. Wel hebben we waarschijnlijk genoeg geld om voor álle kinderen (op de basis- en middelbare school) een klamboe te kopen. (Nu hebben maar een paar kinderen een klamboe.) Daar waren de leerkracht, Tata en natuurlijk de kinderen nu al heel blij mee!

Dus, qua to-do-list gaat alles prima! To-do-list? In Afrika? Ja, ik gebruik ze wel, maar meer dan 3 à 4 taken per dag zijn het niet. Je weet immers nooit hoe een dag gaat verlopen. Zo is er nu voor de tweede dag op rij geen elektriciteit, waardoor alle e-mails die ik nog moest sturen, niet verstuurd kunnen worden. En als er elektriciteit is, weet je daarnaast nooit zeker of de internetverbinding goed genoeg is. Ook hoorde ik bijvoorbeeld gistermiddag pas, bij toeval, dat er vanaf vandaag toetsdagen zijn. Dan zitten alle kinderen dus de hele dag toetsen te maken en is het onmogelijk om vragenlijsten af te nemen of les te geven. Ik ben dan altijd maar blij dat ik ook onderzoek doe en les geef op de middelbare school, zodat ik daar dan naar toe kan gaan. En als je op een gegeven moment echt niet nóg flexibeler kan zijn, dan kun je altijd nog onder de mangoboom gaan zitten of eerder naar huis. ‘Eh, wat!? Onder de mangoboom zitten? Niks doen!?' Hoor ik de Nederlandse arbeidsethos zeggen. Tja, ‘het is maar hoe ge 't ziet!' Zou het antwoord van Timon en Poemba zijn. Je zou bijvoorbeeld best gestrest kunnen raken als je plannen in duigen vallen. Dan moet je later wellicht nog harder werken om je deadline te halen, en wat al je je deadline niet haalt!? ‘Je hebt geen zorgen, zorg maar dat je geniet...'

Het is een theorie, filosofie, waar ik me persoonlijk wat beter aan probeer te houden de laatste tijd. En dat gaat erg goed! Maar wat moet je anders, in Oeganda? Je kunt hier onmogelijk gestrest raken, heb ik ondertussen gemerkt. Want als het niet gaat zoals je weil dat het gaat, is er altijd wel een manier te vinden.
Vandaag geen vragenlijsten? Oke, dan sta ik morgen wel iets eerder op en doe ik er een paar meer. Hmm, de les seksuele voorlichting kan niet buiten gegeven worden als het regent... Ach, dan proppen we onszelf toch in de slaapzaal van de meiden? Geen elektriciteit of internet? Die mailtjes komen morgen wel, en ik kan altijd nog bellen. En te laat voor een afspraak of geen tijd om te komen? Ach... Met tijd zijn ze hier toch niet zo bezig!
Gestrest of niet, ik heb gelukkig wel genoeg arbeidethos is me om nog vooruit te komen, in plaats van stil te vallen. Soms is het natuurlijk wel even balen, maar je went er wel aan. En omgekeerd is het ook best mogelijk om dingen op het moment zelf te regelen, wat in Nederland niet kan. Als het bij de ene klas niet mogelijk is om de vragenlijsten af te nemen, stap ik gewoon bij een andere klas naar binnen en ga aan de slag. Heel veel dingen gaan hier zo simpel, wat dat betreft.
Er zijn hier ook veel minder prikkels, wat ook helpt om niet gestrest te raken. We eten elke dag hetzelfde ontbijt en dezelfde lunch, en om de dag hetzelfde avondeten. In het dorp heeft zo'n beetje elke winkel dezelfde producten te koop (alleen het hoognodige) en je hebt geen 10 verschillende merken om uit te kiezen. Het is hier zelfs zo simpel, dat een begrafenis, een bruiloft en bijvoorbeeld Visitation Day op school, op een soort gelijke manier gevierd wordt. (Je beste kleding, lekker eten, en veel speeches.) Wil je een kast, dan laat je ‘m maken. Wil je eten, dan verbouw je eten in je tuin. Wil je vlees, dan slacht je een kip. Wil je nieuwe kleding, dan koop je stof en laat je ‘m maken (Dat ga ik sowieso doen! Wanneer heb je nou de kans je eigen jurk te ontwerpen!?).In Binyobirya hebben we geen tv, geen radio. De koeien loeien en de honden blaffen, de kinderen hoor je af en toe lachen of huilen of je hoort een auto voorbij komen. Dus wat doe je op een zondag in Binyobirya? Op je dooie gemakkie doe je de handwas (wat dan opeens een heerlijke bezigheid kan zijn) en lees je een boek. Als je lekker wil lunchen kun je wentelteefjes of pannenkoeken maken, wat je ook weer een goed tijdverdrijf is. Voor de rest is er weinig te snacken. Na zo'n dag ben je zo uitgerust (en een beetje verveeld) dat je weer helemaal zin hebt in je werk. En wie heeft er in Nederland nou op maandag zin om naar zijn of haar werk te gaan!?

De mensen lijken hier heel tevreden met het simpele leven. En daar is natuurlijk ook wel wat voor te zeggen! Het is best lekker om niet verder te kijken dan vandaag en te roeien met de riemen die je hebt. Maar soms is het jammer dat ze niet meer willen, als ze het kunnen krijgen. Soms vragen ze ons als blanke bijvoorbeeld om geld, of zeggen ze ‘oh, ik wou dat ik in Nederland was geboren, daar is het zo goed!' Ze willen het dus wel, maar ze denken dat het iets te maken heeft met geluk of het lot. Natuurlijk is dat wel voor een deel zo, maar er is hier ook sprake van enorme economische groei! En in Nederland is er crisis... Met een beetje geluk en hard werken, kunnen de mensen hier zelf van alles bereiken. Daarvoor hoeven niet naar Nederland. Je ziet nu al een verschil tussen jonge mensen, die ervoor willen vechten, en oudere mensen, die denken dat er nooit verandering komt. Jonge mensen die niet afhankelijk willen zijn van hulp van de westerse wereld.
Ja geld is wel nodig, om mee te beginnen. Maar het ligt er aan wat je met dat geld doet natuurlijk. Het zou zo leuk zijn als de kinderen die hier op school zitten, die goed onderwijs (en voeding, en gezondheidszorg) krijgen, later iets mooi(er)s van dit land kunnen maken! Dat ze later werk krijgen hier en misschien bedrijven starten om de elektriciteit stabieler te maken, die meer variatie in het eten brengen of goedkoop speelgoed maken. Of misschien kunnen deze kinderen later wel de Oegandese politiek in! Ik ben zo benieuwd hoe dit land er over 50 jaar uit ziet, als deze kinderen oud en wijs zijn.

Soms zijn er best veel vergelijkingen tussen hoe Nederland er 50 jaar geleden uitzag, hoe er geleefd werd, en de omstandigheden hier. En kijk waar we nu zijn? Ja, we hebben het goed. Bijna iedereen heeft een dak boven zijn of haar hoofd, elke dag een andere maaltijd en alle kinderen gaan naar school. Wie weet is dat in Oeganda over 50 jaar wel ook zo! En, ik hoop, dat ze dan ook iets van het simpele bewaren. Want het gaat zoals altijd over een balans. En daarom ben ik hier ook heen gegaan, zodat ik iets van Hakuna Matata mee kan nemen naar Nederland.